{"id":1791,"date":"2023-12-17T18:09:51","date_gmt":"2023-12-17T18:09:51","guid":{"rendered":"https:\/\/bilgilim.com\/?p=1791"},"modified":"2023-12-17T18:44:31","modified_gmt":"2023-12-17T18:44:31","slug":"tarihte-ki-korkunc-4-finans-felaket","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/bilgilim.com\/tarihte-ki-korkunc-4-finans-felaket\/","title":{"rendered":"Tarihte ki Korkun\u00e7 4 Finans Felaketi"},"content":{"rendered":"\n

Y\u00fczy\u0131llar boyunca, ulusal maliyetlere ve aile ekonomilerine zarar veren bir dizi benzer mali felaket, ekonomik \u00e7\u00f6k\u00fc\u015fler ve k\u00fcresel krizler ya\u015fand\u0131. Bu t\u00fcr zorluklar, 1772’deki Kredi Krizi’nden 2008’deki B\u00fcy\u00fck Durgunluk’a kadar, tarih boyunca pek \u00e7ok d\u00f6nemde ortaya \u00e7\u0131kt\u0131. Ancak, bu olaylar bize bug\u00fcn kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131\u011f\u0131m\u0131z zorluklarla ba\u015fa \u00e7\u0131kma konusunda \u00f6nemli dersler verdi.<\/p>\n\n\n\n

\u00d6rne\u011fin, 1772’deki Kredi Krizi, finansal sistemin d\u00fczensizlikleri ve a\u015f\u0131r\u0131 bor\u00e7lanma sorunlar\u0131na i\u015faret etti. Bu d\u00f6nemde al\u0131nan dersler, finansal d\u00fczenlemelerin ve denetimlerin \u00f6nemini vurgulayarak, sistemin sa\u011fl\u0131kl\u0131 bir \u015fekilde i\u015flemesi i\u00e7in gerekli olan dengeyi sa\u011flamak ad\u0131na yap\u0131sal reformlar\u0131 te\u015fvik etti.<\/p>\n\n\n\n

B\u00fcy\u00fck Durgunluk, 1929’dan itibaren ekonomik bir felaketi simgeliyor ve d\u00f6nemin ekonomik politikalar\u0131ndaki hatalar\u0131 g\u00f6zler \u00f6n\u00fcne serdi. Keynesyen ekonomi teorisi gibi yeni yakla\u015f\u0131mlar, krizlere m\u00fcdahale etmek ve ekonomiyi canland\u0131rmak i\u00e7in ortaya \u00e7\u0131kt\u0131. Bu d\u00f6nem, ekonomik politikalar\u0131n etkili bir \u015fekilde uygulanmas\u0131n\u0131n, krizlerle ba\u015fa \u00e7\u0131kman\u0131n \u00f6nemli bir par\u00e7as\u0131 oldu\u011funu g\u00f6sterdi.<\/p>\n\n\n\n

Daha yak\u0131n bir tarih olan 2008’deki B\u00fcy\u00fck Durgunluk, mortgage krizi ve finansal piyasalardaki \u00e7\u00f6k\u00fc\u015fle ili\u015fkilidir. Bu kriz, finansal kurumlar\u0131n daha s\u0131k\u0131 d\u00fczenlenmesi ve risk y\u00f6netimi \u00f6nlemlerinin art\u0131r\u0131lmas\u0131 gereklili\u011fini vurgulad\u0131. Ayr\u0131ca, k\u00fcresel ekonomideki bir krizin etkilerini azaltmak i\u00e7in uluslararas\u0131 i\u015fbirli\u011fi ve koordinasyonun \u00f6nemini g\u00f6sterdi.<\/p>\n\n\n\n

Bu mali felaketlerden \u00e7\u0131kar\u0131lan dersler, mali sistemlerin ve ekonomik politikalar\u0131n s\u00fcrekli olarak g\u00f6zden ge\u00e7irilmesi ve iyile\u015ftirilmesi gerekti\u011fini g\u00f6steriyor. Ayr\u0131ca, kriz durumlar\u0131nda esneklik, h\u0131zl\u0131 tepki ve etkili politika uygulamalar\u0131n\u0131n \u00f6nemi vurgulanmaktad\u0131r. Bu ge\u00e7mi\u015f deneyimler, bug\u00fcn\u00fcn ekonomik zorluklar\u0131na kar\u015f\u0131 daha diren\u00e7li ve adapte olabilen bir mali sistem olu\u015fturmak i\u00e7in de\u011ferli ipu\u00e7lar\u0131 sunmaktad\u0131r.<\/p>\n\n\n\n

\u0130\u015fte bu felaketlerden baz\u0131lar\u0131:<\/p>\n\n\n\n

1.1772 Kredi Krizi<\/h2>\n\n\n\n

Haziran 1772’de, Londra’daki Neale, James, Fordyce ve Down bankalar\u0131, Do\u011fu Hindistan \u015eirketi’nde (EIC) yakla\u015f\u0131k 300.000 \u00a3 (yakla\u015f\u0131k 48.8 milyon \u00a3 veya bug\u00fcn\u00fcn paras\u0131yla 64 milyon $) de\u011ferindeki spek\u00fclatif hisse senedi kayb\u0131n\u0131n ard\u0131ndan iflas etti. Liberty Street Economics’e g\u00f6re, kriz \u00f6zellikle EIC’yi etkiledi ve \u015firket b\u00fcy\u00fck bir nakit s\u0131k\u0131nt\u0131s\u0131yla kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya kald\u0131. \u0130ngiliz h\u00fck\u00fcmeti, EIC’nin \u00e7\u00f6kmesini \u00f6nlemek amac\u0131yla 1773’te \u015firkete Kuzey Amerika \u00e7ay sat\u0131\u015flar\u0131nda tekel hakk\u0131 veren \u00c7ay Yasas\u0131’n\u0131 \u00e7\u0131kard\u0131. 16 Aral\u0131k 1773’te Amerikan vatanseverleri, Boston \u00c7ay Partisi olarak bilinen bir protestoda 342 sand\u0131k \u00e7ay\u0131 denize att\u0131lar.<\/p>\n\n\n\n

Liberty Street Economics’e g\u00f6re, “1700’lerin sonlar\u0131ndan beri kredi riskini anlamak i\u00e7in bir\u00e7ok \u015fey yap\u0131ld\u0131. Bug\u00fcn, tarihin tekerr\u00fcr etmesini engellemeye yard\u0131mc\u0131 olan hizmetler bulunmaktad\u0131r. Kredi derecelendirme kurulu\u015flar\u0131, hem kurumlara hem de bireylere bu hizmetleri sunarak finansal riskleri daha iyi y\u00f6netmelerine yard\u0131mc\u0131 oluyor.”<\/p>\n\n\n\n

2.Uzun Buhran: 1873<\/h2>\n\n\n\n

“Uzun Buhran”, 1873’ten 1896’ya kadar s\u00fcren, d\u00fcnya genelindeki bir dizi ekonomik durgunluk d\u00f6nemini kapsayan bir terimdir. Bu d\u00f6nemin temel nedeni, d\u00fcnya genelindeki \u00f6nemli finansal kurulu\u015flardan biri olan Viyana Menkul K\u0131ymetler Borsas\u0131’n\u0131n 1873’teki \u00e7\u00f6k\u00fc\u015f\u00fcd\u00fcr. Bu olay, Avrupa ve Amerika’da b\u00fcy\u00fck bir finansal krize yol a\u00e7t\u0131 ve uzun s\u00fcreli bir ekonomik durgunlu\u011fa neden oldu.<\/p>\n\n\n\n

Uzun Buhran, i\u015fsizlik, iflaslar, ticaret hacminde azalma ve genel ekonomik durgunlukla karakterizedir. Bu s\u00fcre zarf\u0131nda bir\u00e7ok \u00fclkede ekonomik toparlanma zor oldu ve bu d\u00f6nemde \u00e7e\u015fitli \u00fclkelerde sosyal ve politik sorunlar ortaya \u00e7\u0131kt\u0131.<\/p>\n\n\n\n

Bu terim, uzun s\u00fcreli ve k\u00fcresel \u00f6l\u00e7ekteki ekonomik zorluklar\u0131 ifade etmek i\u00e7in kullan\u0131l\u0131r ve tarih boyunca ya\u015fanan ekonomik krizlerin baz\u0131lar\u0131na at\u0131fta bulunur. Ancak, 1873’ten 1896’ya kadar olan d\u00f6nemin \u00f6zellikle uzun ve zorlu bir ekonomik durgunluk oldu\u011fu vurgulanarak “Uzun Buhran” olarak an\u0131lmaktad\u0131r.<\/p>\n\n\n\n

3. B\u00fcy\u00fck Buhran<\/h2>\n\n\n\n

24 Ekim 1929’da ABD borsas\u0131, 18 ayl\u0131k spek\u00fclatif sat\u0131n almalar\u0131n ard\u0131ndan \u00e7\u00f6kt\u00fc. Bu tarih, Wall Street \u00e7\u00f6k\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcn ba\u015flang\u0131c\u0131 olarak kabul edilir. Ancak, “B\u00fcy\u00fck Buhran” terimi genellikle bu \u00e7\u00f6k\u00fc\u015f\u00fc izleyen ve 1930’lar\u0131n ba\u015flar\u0131na kadar devam eden ekonomik krizi ifade eder.<\/p>\n\n\n\n

Zay\u0131f bankac\u0131l\u0131k sistemi, end\u00fcstriyel a\u015f\u0131r\u0131 \u00fcretim ve tar\u0131m fiyatlar\u0131ndaki \u00e7\u00f6k\u00fc\u015f gibi fakt\u00f6rlerin birle\u015fimi, “B\u00fcy\u00fck Buhran”\u0131 tetikleyen \u00f6nemli etmenlerdi. 1929 \u00e7\u00f6k\u00fc\u015f\u00fc, hisse senedi piyasas\u0131nda b\u00fcy\u00fck kay\u0131plara ve ekonomik belirsizli\u011fe yol a\u00e7t\u0131. Bu durum, bir\u00e7ok yat\u0131r\u0131mc\u0131n\u0131n mali varl\u0131klar\u0131n\u0131 kaybetmesine ve bir dizi finansal kurumun iflas etmesine neden oldu.<\/p>\n\n\n\n

“B\u00fcy\u00fck Buhran” d\u00f6nemi, d\u00fcnya genelinde b\u00fcy\u00fck ekonomik s\u0131k\u0131nt\u0131lara sebep oldu. \u0130\u015fsizlik oranlar\u0131 artt\u0131, sanayi \u00fcretimi d\u00fc\u015ft\u00fc, ticaret hacmi azald\u0131 ve bir\u00e7ok \u00fclkede ciddi ekonomik zorluklar ya\u015fand\u0131. Bu d\u00f6nem, \u00e7e\u015fitli \u00fclkelerde ekonomik politikalar\u0131n ve finansal sistemlerin g\u00f6zden ge\u00e7irilmesine ve reformlara gidilmesine yol a\u00e7t\u0131.<\/p>\n\n\n\n

Sonu\u00e7 olarak, “B\u00fcy\u00fck Buhran”, 1929’daki Wall Street \u00e7\u00f6k\u00fc\u015f\u00fcn\u00fc ba\u015flatan olaylardan sadece biri olarak de\u011fil, ayn\u0131 zamanda bu \u00e7\u00f6k\u00fc\u015f\u00fc izleyen uzun vadeli ekonomik zorluklar\u0131 ifade eden bir terim olarak kullan\u0131l\u0131r.<\/p>\n\n\n\n

4.Ekonomik Kriz: 1970!<\/h2>\n\n\n\n


1960’lar\u0131n sonlar\u0131ndaki enflasyon, \u00f6zellikle ABD ve \u0130ngiltere gibi \u00fclkelerde y\u00fckselirken, d\u00fcnya genelinde bir dizi fakt\u00f6rle etkilendi. Bu d\u00f6nemde, \u0130srail ve Arap devletleri aras\u0131ndaki Yom Kippur Sava\u015f\u0131 \u00f6nemli bir krize yol a\u00e7t\u0131. Sava\u015f\u0131n ba\u015flamas\u0131yla birlikte, \u00e7at\u0131\u015fman\u0131n tetikledi\u011fi petrol krizi ortaya \u00e7\u0131kt\u0131 ve k\u00fcresel ekonomik dengeleri etkileyen \u00f6nemli bir fakt\u00f6r haline geldi.<\/p>\n\n\n\n

Petrol krizi, sava\u015fa ba\u011fl\u0131 olarak Ortado\u011fu’dan gelen petrol arz\u0131n\u0131n azalmas\u0131yla do\u011frudan ili\u015fkilendi. Petrol \u00fcretiminin azalmas\u0131, petrol fiyatlar\u0131nda keskin bir y\u00fckseli\u015fe neden oldu. Bu durum, enerji maliyetlerinin artmas\u0131na ve \u00fclkelerin b\u00fct\u00e7elerinde \u00f6nemli zorluklara yol a\u00e7t\u0131.<\/p>\n\n\n\n

Ayn\u0131 zamanda, y\u00fcksek enerji maliyetleri ve azalan petrol arz\u0131, k\u00fcresel ekonomide bir dizi etkiye neden oldu. \u0130\u015fletmelerin \u00fcretim maliyetleri artt\u0131, t\u00fcketici fiyatlar\u0131 y\u00fckseldi ve enflasyon ivme kazand\u0131. Bu durum, bir\u00e7ok \u00fclkede ekonomik belirsizli\u011fi art\u0131rd\u0131.<\/p>\n\n\n\n

Ayr\u0131ca, petrol krizi, bir\u00e7ok \u00fclkenin ekonomik b\u00fcy\u00fcmesini olumsuz etkileyerek bir dizi finansal zorlu\u011fa yol a\u00e7t\u0131. Y\u00fcksek enflasyon, d\u00fc\u015fen b\u00fcy\u00fcme oranlar\u0131 ve enerji ba\u011f\u0131ml\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131n getirdi\u011fi ekonomik k\u0131r\u0131lganl\u0131k, bir\u00e7ok \u00fclkede borsa \u00e7\u00f6k\u00fc\u015flerine ve ekonomik durgunlu\u011fa katk\u0131da bulundu.<\/p>\n\n\n\n

Bu d\u00f6nem, enerji politikalar\u0131n\u0131n ve ekonomik dengelemelerin \u00f6nemini vurgulayan bir \u00f6rnek olarak haf\u0131zalarda kald\u0131. Ayn\u0131 zamanda, k\u00fcresel ekonominin birbiriyle ba\u011flant\u0131l\u0131 oldu\u011fu ve bir b\u00f6lgedeki olaylar\u0131n d\u00fcnya genelindeki ekonomik dengeleri etkileyebilece\u011fi bir d\u00f6nemi temsil eder.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Y\u00fczy\u0131llar boyunca, ulusal maliyetlere ve aile ekonomilerine zarar veren bir dizi benzer mali felaket, ekonomik \u00e7\u00f6k\u00fc\u015fler ve k\u00fcresel krizler ya\u015fand\u0131. Bu t\u00fcr zorluklar, 1772’deki Kredi Krizi’nden 2008’deki B\u00fcy\u00fck Durgunluk’a kadar,…<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":1800,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[70],"tags":[],"class_list":["post-1791","post","type-post","status-publish","format-standard","has-post-thumbnail","hentry","category-genel-kultur"],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/bilgilim.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/1791"}],"collection":[{"href":"https:\/\/bilgilim.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/bilgilim.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/bilgilim.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/bilgilim.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=1791"}],"version-history":[{"count":10,"href":"https:\/\/bilgilim.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/1791\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":1818,"href":"https:\/\/bilgilim.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/1791\/revisions\/1818"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/bilgilim.com\/wp-json\/wp\/v2\/media\/1800"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/bilgilim.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=1791"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/bilgilim.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=1791"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/bilgilim.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=1791"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}